Komu przysługuje świadczenie wychowawcze? Przysługuje małżeństwom, rodzicom samotnym i żyjącym w związkach nieformalnych, opiekunom prawnym lub faktycznym dziecka, do osiągnięcia przez dziecko 18 roku życia. Dziadkom również, – jeśli są opiekunami prawnymi i nie są rodziną zastępczą. Ustawa nie różnicuje dzieci adoptowanych i biologicznych – świadczenie przysługuje im na takich samych zasadach. W przypadku rodziców po rozwodzie świadczenie otrzyma ten rodzic, u którego dziecko mieszka i na utrzymaniu którego pozostaje. Rodziny mieszkające za granicą otrzymają świadczenie, jeśli w innym kraju nie pobierają podobnego. 500 zł na każde dziecko niezależnie od dochodu dostaną także rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka oraz placówki opiekuńczo wychowawcze typu rodzinnego.
Na jaki czas przysługuje świadczenie? Prawo do świadczenia jest ustalane na okres 1 roku – od 1 października do 30 września. Wnioski przyjmowane będą od 1 sierpnia danego roku. Wyjątkowo w pierwszym okresie obowiązywania programu okres wypłacania świadczenia będzie dłuższy: od kwietnia 2016 r. do 30 września 2017 r.
Wysokość świadczenia wychowawczego: 500 zł – cała suma trafia do osób uprawnionych, nie odprowadza się od niej podatków.
Czy jeżeli jesteśmy zadłużeni, komornik zabierze nam świadczenie? Świadczenie wychowawcze nie podlega ani egzekucji sądowej ani administracyjnej.
Czy spełniam kryterium dochodowe? Świadczenie wychowawcze na drugie i każde kolejne dziecko przysługuje niezależnie od dochodu. Próg dochodowy dotyczy wsparcia na pierwsze dziecko i wynosi 800 zł netto na osobę w rodzinie albo 1200 zł netto na osobę w rodzinie, w której wychowywane jest dziecko niepełnosprawne.
Które dziecko jest pierwsze w rozumieniu ustawy? Pierwsze dziecko, to najstarsze lub jedyne dziecko w rodzinie, w wieku do ukończenia 18 roku życia.
Mamy jedno dziecko i dochód na osobę przekracza 800 zł, po urodzeniu drugiego dziecka nasz dochód spadnie poniżej 800 zł, czy dostaniemy świadczenie na dwoje dzieci? Świadczenie będzie przysługiwało na dwoje dzieci, do ukończenia przez nie 18 roku życia.
Nasze pierwsze dziecko skończyło 18 lat ale nadal pozostaje na naszym utrzymaniu, czy dostaniemy świadczenie na drugie dziecko? Dziecko do 25 roku życia, jeśli mieszka z rodzicami, jest uwzględniane przy obliczaniu dochodu na osobę w rodzinie. Drugie dziecko otrzyma wsparcie, przy spełnieniu podstawowych kryteriów dochodowych.
Czy otrzymując świadczenie stracę prawa do innych dodatków? Nie, kwota 500 zł nie będzie wliczana do dochodów przy ustalaniu innych świadczeń (rodzinnego, alimentacyjnego, czy zasiłku z pomocy społecznej).
Jak otrzymać świadczenie? Konieczne jest złożenie wniosku drogą elektroniczną lub osobiście w urzędzie gminy miejsca zamieszkania, można go również wysłać pocztą. Wnioski można składać za pomocą portalu empatia.mrpips.gov.pl, PUE ZUS, ePUAP oraz poprzez bankowość elektroniczną. Wnioski złożone w ciągu pierwszych 3 miesięcy (od 1 kwietnia do 1 lipca 2016 r. ) spowodują, że rodzice dostaną wyrównanie wstecz. Formularze wniosków oraz innych wymaganych dokumentów są dostępne w gminach oraz w Internecie np. na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Ile kosztuje wniosek? UWAGA! Za pobranie i złożenie wniosku nie ma żadnych opłat, cała procedura jest bezpłatna i można w jej toku uzyskać bezpłatną pomoc. Przypadki wyłudzania pieniędzy za pomoc przy złożeniu wniosku należy zgłaszać Policji. Należy również zwrócić szczególną uwagę na bezpieczeństwo w Internecie i przekazywania informacji tylko poprzez bezpieczne i autoryzowane kanały elektroniczne.
Jakie dokumenty są potrzebne do złożenia wniosku?
Należy pamiętać, że gdy wnioskujemy o świadczenie na drugie lub kolejne dziecko, to nie musimy składać żadnych dodatkowych dokumentów, gdyż świadczenie nie jest w tym przypadku uzależnione od dochodów.
W przypadku składania wniosku na pierwsze lub jedyne dziecko, należy dołączyć do wniosku:
- Oświadczenia dokumentujące wysokość dochodu niepodlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych-jeśli członkowie rodziny osiągają takie dochody;
- Oświadczenie o deklarowanych dochodach osiąganych przez osoby podlegające przepisom o zryczałtowanym podatku dochodowym, – jeśli członkowie rodziny osiągają takie dochody;
- Dokumenty potwierdzające utratę lub uzyskanie dochodu w przypadku zmiany sytuacji dochodowej;
- w przypadku rolników: oświadczanie o wielkości gospodarstwa domowego;
- w przypadku osoby samotnie wychowującej dziecko: dokumenty dotyczące zasądzonych alimentów;
- w przypadku cudzoziemców: zezwolenia na pobyt i pracę w Polsce;
- w przypadku rodziców adopcyjnych: dokumenty dotyczące przysposobienia;
Gmina ma prawo odbierać oświadczenia o prawdziwości i weryfikować poprawność oraz prawdziwość składanych w dokumentach informacji.
Kiedy otrzymam świadczenie? W okresie pierwszych trzech miesięcy od wejścia w życie ustawy (1 kwietnia – 1 lipca 2016 r.) gmina ma trzy miesiące na wypłatę świadczenia wychowawczego, licząc od dnia złożenia poprawnego i kompletnego wniosku. W przypadku wniosków złożonych po 1 lipca 2016 r. – do 10 dnia miesiąca włącznie – decyzja i wyplata za ten miesiąc nastąpi do końca tego miesiąca, po 10 dniu danego miesiąca – decyzja i wypłata nastąpi najpóźniej ostatniego dnia kolejnego miesiąca, z wyrównaniem za miesiąc, w którym wniosek został złożony.
Jak policzyć dochód? Konieczne jest zwrócenie się do organu właściwego (wójta, burmistrza, prezydenta miasta, właściwego ośrodka pomocy społecznej), który w indywidualnej sytuacji ustali sytuację dochodową i stwierdzi czy świadczenie wychowawcze przysługuje. Prawo do świadczenia wychowawczego na pierwszy okres ustala się na podstawie dochodu osiągniętego w roku kalendarzowym 2014.
Czy od dochodu można odliczyć alimenty płacone na dziecko? Kwoty alimentów są odliczane od dochodu.
Co z zasiłkiem rodzinnym, świadczeniem pielęgnacyjnym, alimentami i stypendium? Przy ustalaniu prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze lub jedyne dziecko uwzględnia się alimenty (wypłacane również z Funduszu Alimentacyjnego) oraz stypendia socjalne. Zasiłku rodzinnego oraz świadczenia pielęgnacyjnego nie wlicza się do dochodu.
Czy wydatki będą kontrolowane? W nadzwyczajnych sytuacjach, w przypadku sygnałów o marnotrawieniu świadczenia, u rodziny będzie mógł być przeprowadzony wywiad środowiskowy, aby ustalić sytuację danej rodziny. Gotówka może być zamieniona na pomoc rzeczową lub opłacanie usług.
Jak nastąpi wypłata? Przelewem na konto lub w gotówce.
Mam problem z wnioskiem, nie radzę sobie z jego wypełnieniem? Warto zasięgnąć informacji w urzędzie gminy swojego miejsca zamieszkania. Uruchomiono również numery infolinii, w Małopolsce to: 12 392 15 83 oraz 12 392 15 85
Gdzie w Krakowie mogę złożyć wniosek? Na terenie Krakowa wyznaczono następujące lokalizacje:
- ul. Sachowicza 18, os. Zgody 2, ul. Wielicka 28a, ul. Powstania Warszwskiego 10, Plac Wszystkich Świętych 3-4, CH „Bonarka” ul Kamieńskiego 11 I piętro lok. G 26;
- ponadto filie MOPS: os. Na Kozłówce 27, ul. Praska 53, ul. Józefińska 14, ul. Słowackiego 46, ul. Radzikowskiego 37, os. Szkolne 34;
- samorządowe szkoły, przedszkola i żłobki;
- drogą elektroniczną (Internet).
Nie przyznano mi pieniędzy, co mogę zrobić? Można odwołać się od decyzji odmawiającej przyznania świadczenia wychowawczego do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Jest na to 14 dni od otrzymania decyzji. Odwołanie można złożyć w siedzibie instytucji, która wydała decyzję omowną albo wysłać pocztą (dobrze jest zrobić to listem poleconym i zachować potwierdzenie wysłania). Złożenie takiego odwołania jest bezpłatne.
mgr Piotr Kurcz
PATRIUS
doradztwo prawne / mediacje
www.patrius.com.pl
Źródła:
Ustawa z dnia 11 lutego 2016 roku o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2016 r. poz 195) Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 lutego 2016 r. w sprawie sposobu i trybu postępowań w sprawach o świadczenie wychowawcze (Dz. U. z 2016 r. poz. 214); Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity – Dz. U. z 2016 r. poz. 23). Stan prawny na 26.04.2016 r.
Oficjalne opracowania i wzory dostępne na stronie internetowej Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej https://www.mpips.gov.pl; https://www.obywatel.gov.pl;
Urząd Miasta Krakowa www.krakow.pl
Stan prawny: 26.04.2016 r.
Zastrzeżenie prawne: niniejsza ulotka nie zastępuje konsultacji indywidualnych koniecznych w przedmiotowej sprawie i ma charakter ogólnoinformacyjny.