Do gabinetów lekarskich lub fizjoterapeutycznych zgłasza się coraz więcej kobiety w ciąży, a także we wczesnym okresie poporodowym, które cierpią z powodu silnego bólu miednicy (PGP- z ang. pelvic girdle pain). Niejednokrotnie dolegliwości są tak nasilone, że uniemożliwiają nawet proste czynności np. chodzenie.
Znaczna skala tego zjawiska zainteresowała lekarzy. Zespół naukowców z medycznych ośrodków naukowo-badawczych w Norwegii i Szwecji (m.in. Oslo University Hospital i Uppsala University) przeprowadził kolejne badania nad przyczynami PGP. Tym razem zwrócili uwagę na hormony.
Punktem wyjścia było ponowne przyjrzenie się anatomii miednicy. Lekarze wiedzieli już wcześniej, że dolegliwości bólowe u ciężarnych kobiet spowodowane są zachwianiem stabilności miednicy, co związane jest – między innymi – z działaniem estrogenu, progesteronu i relaksyny, trzech bardzo ważnych hormonów ciążowych.
Rosnący poziom progesteronu i estrogenów powoduje, że mięśnie gładkie w organizmie kobiety ciężarnej rozluźniają się i są mniej sprężyste. Natomiast relaksyna, powoduje rozluźnienie stawów i zwiększa elastyczność wiązadeł.
Zespól badawczy postawił sobie pytanie: Czy stosowanie antykoncepcji hormonalnej przed zajściem w ciążą wiąże się z występowaniem bólu miednicy w czasie ciąży?
Badaniami objęto 91,5 tys. ciężarnych. Przeanalizowano kwestionariusze, które kobiety wypełniały w 17. i 30. tygodniu ciąży.
Okazało się, że głównym „sprawcą” bólu jest progestagen, stosowany wcześniej w celach antykoncepcyjnych. Syntetyczne progestageny są związkami chemicznymi, wywołującymi różne efekty biologiczne naturalnego progesteronu.
Największy wpływ na rozwój dolegliwości bólowych ma przyjmowanie jednoskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych lub stosowanie wkładki wewnątrzmacicznej uwalniającej progestageny. Jeśli środki te stosowane są w okresie roku poprzedzającego zajście w ciążę, ryzyko wystąpienie bólu miednicy znacznie się zwiększa.
Ból miednicy sygnalizowało 16,4 % kobiet, które przyjmowały pigułki antykoncepcyjne z progestagenem, 16,7 % kobiet, które otrzymywały progestagenowe zastrzyki oraz 20,7 % kobiet, które stosowały wkładki wewnątrzmaciczne uwalniające progestagen.
Wśród kobiet, które nie stosowały hormonalnych środków antykoncepcyjnych (stosowały inne lub nie stosowały), dolegliwości bólowe zgłaszało 15,3 % kobiet. Natomiast wśród kobiet przyjmujących złożone tabletki antykoncepcyjne (tzw. preparaty trójfazowe), ból miednicy odczuwało prawie 13 %.
Badacze nie wyodrębnili grupy kobiet, które nie korzystały z żadnych środków, metod czy sposobów antykoncepcyjnych.
Materiał źródłowy:
E.K.Bjelland, P.Kristiansson, H.Nordeng i in., “Hormonal contraception and pelvic girdle pain during pregnancy: a population study of 91 721 pregnancies in the Norwegian Mother and Child Cohort”, w: “Human Reproduction”, Volume 28, Issue 11, pp. 3134-3140.
za: HLI