Od 2008 r. brytyjscy embriolodzy mogą powoływać do życia ludzki zarodek, którego materiał genetyczny pochodzi od trzech „rodziców”. Taki embrion jest „biotechnologicznym dowodem” na zdolność wytwarzania ludzi o określonych cechach genetycznych.
Ideą przedsięwzięcia jest wyeliminowanie przenoszenia z rodziców na dzieci potencjalnie śmiertelnych chorób mitochondrialnych. Tymczasem z ośrodków naukowych w Australii, Niemczech i Stanach Zjednoczonych dochodzą wypowiedzi pełne obaw o bezpieczeństwo tej „pionierskiej terapii”.
W artykule opublikowanym na łamach czasopisma „Scence” grupa naukowców ostrzegła, że „nieprzewidywalne zachowanie się mieszanki DNA” może prowadzić do szkodliwych skutków ubocznych. „Opisywanie trudnej procedury tak, jakby to była wymiana baterii w aparacie, jest nazbyt uproszczone” – powiedział dziennikarzom BBC dr Klaus Reinhardt z Uniwersytetu w Sheffield.
Mitochondria to małe struktury wewnątrz komórek, które dostarczają im energii. Defekty genetyczne bywają powodem nieprawidłowego działania mitochondriów, co może być przyczyną ponad 40 różnych poważnych schorzeń.
Brytyjczycy uważają, iż takich chorób można uniknąć, jeśli embriony przejdą tzw. ‘transplantację’ mitochondrialną. Procedura polega na tym, że powołuje się do życia zarodek techniką in vitro, a następnie – zaraz po zapłodnieniu – usuwa jądro komórkowe z powstałej zygoty, które zostaje umieszczone w komórce jajowej z usuniętym kodem DNA.
Problem polega na tym, że mitochondria posiadają własne DNA. W rezultacie nowy zarodek dziedziczy geny z DNA obu rodziców plus DNA mitochondrialne dawczyni komórki jajowej. W praktyce może dojść do konfliktu genowego, mamy tu bowiem nadmiar materiału genetycznego.
Autorzy krytyki przytoczyli wyniki badań nad podobnymi eksperymentami z wykorzystaniem muszek owocowych. Rezultaty doświadczenia ujawniły, że interakcja między genami z mitochondriów i jądra komórkowego negatywnie wpływa na płodność, zdolność uczenia się oraz zachowanie powołanych do życia osobników. A przecież człowiek jest istotą bardziej skomplikowaną niż muszka owocowa.
Niestety, Brytyjczycy ignorują ostrzeżenie.
(Na podstawie serwisu informacyjnego BBC News/ Health (J.Gallagher) – 19.09.2013 r.)
Materiał źródłowy:
K. Reinhardt, D.K. Dowling, E.H. Morrow, “Mitochondrial Replacement, Evolution, and the Clinic”, w: “Science”, 20 September 2013, Vol. 341 no. 6152 pp. 1345-1346; DOI: 10.1126/science.1237146
za: HLI