Page 118 - Ekologia prokreacji 2018

118 EK OL OGIA PR OKRE A C JI . V ADEME CUM

Czy promowanie prezerwatyw może
dawać „fałszywe poczucie bezpieczeństwa”?

Autorzy artykułu opublikowanego w „British Medical Journal”, za-
tytułowanego: „Kompensacja ryzyka: pięta Achillesowa w prewen-
cji HIV”, poddają analizie przyczyny dysproporcji między wysiłkami
wkładanymi w promocję środków zmierzających do ograniczenia ry-
zyka zakażenia wirusem HIV a ich rzeczywistą efektywnością. Przy-
wołują przykład wprowadzenia pasów bezpieczeństwa w samocho-
dach, co w skali społecznej w niektórych przypadkach nie przyniosło
pożądanych rezultatów. Przytaczają też badania dokumentujące
związek pomiędzy stosowaniem blokerów słonecznych i zwiększo-
nym ryzykiem wystąpienia czerniaka. Stwierdzają, że te i inne przy-
kłady skłoniły ich do próby tłumaczenia zjawiska kompensacji ryzyka
jako przyczyny ograniczonego efektu promocji prezerwatyw w obni-
żaniu wskaźników zakażenia HIV. Ich zdaniem, przekonanie użytkow-
nika prezerwatywy, że redukuje ona ryzyko HIV, może powodować
wzrost niekonsekwentnego jej stosowania, a także lekceważenie
ryzyka wynikającego z posiadania wielu partnerów seksualnych. Tak
więc na poziomie populacji ochronny efekt promocji prezerwatyw
może być osłabiony, a nawet powodować zwiększone ryzyko nie-
bezpiecznych zachowań seksualnych. Stwierdzają, że podobny efekt
mógł wystąpić wskutek rozwoju terapii antyretrowirusowej. Według
nich, podejmując konkretne działania na rzecz zwiększenia dobro-
dziejstw technologii redukującej ryzyko, winno się uwzględniać tak-
że minimalizację prawdopodobieństwa kompensacji ryzyka.
(M. M. Cassell, D. T. Halperin, J. D. Shelton, D. Stanton, Risk compensation: the Achil-
les’ heel of innovations in HIV prevention?, w: „British Medical Journal”, Vol. 332,
2006, s. 605–607)

Jaka jest rzeczywista skuteczność
prezerwatyw w prewencji HIV/AIDS?

Metaanaliza 14 badań naukowych przeprowadzona na Uniwersy-
tecie w Teksasie dotyczyła efektywności prezerwatywy w zapobie-
ganiu przenoszenia HIV wśród osób heteroseksualnych. Jej autorzy