Polskie Stowarzyszenie Obrońców Życia Człowieka zorganizowało w Krakowie konferencję na temat „Wolność sumienia jako fundament demokratycznego państwa”.
– Trzeba przypominać akcentować i przekazywać możliwie jak najszerzej ogółowi społeczeństwa słuszność stwierdzenia zawartego w tytule naszej konferencji- podkreślił na wstępie dr. Inż. Antoni Zięba prezes Polskiego Stowarzyszenia Życia Człowieka.
O tym, że wolność, wstyd, sumienie -były już podstawą kultury demokratycznych Aten mówił pierwszy z prelegentów prof. dr hab. Kazimierz Korus. Bo jak zaznaczył choć nie potrafimy wskazać narodzin pojęcia sumienie i złączonego z nim pojęcia wstydu, ale możemy zarejestrować jego obecność wśród pojęć kształtujących ideał człowieka wolnego i szlachetnego już blisko 3 tys. lat temu.
– W epoce Homera wolni Grecy wolność człowieka widzieli w jego godziwym życiu, skłonności do proszenia o przebaczenie i otwartości czy gotowości do przebaczenia. Jesteś człowiekiem szlachetnym arystokratą, mówili, jeżeli tak umiesz postępować- zaznaczył prof. dr hab. Kazimierz Korus. Odwołując się do tekstów źródłowych wskazał, że „społeczny wymiar sumienia i wstydu bo od Homerowych czasów oba te pojęcia były nierozerwalnie złączone, dostrzegł w VII wieku Hezjod, a polityczny wymiar Solon w VI wieku, który oparł je nie na prawie obyczajowym jak Hezjod, ale na prawie stanowionym”.
Model idealnego polityka filozofa budowała szkoła Pitagorasa, która zobowiązywała do codziennego rachunku sumienia, krytycznego rozważania swoich czynów. Jednak bardzo szybko idealny jego obraz załamuje praktyka polityczna i codzienność życia poddanego zyskowi, chciwości, zaślepieniu. Wówczas światłem w ponurej rzeczywistości była m.in. postawa Sokratesa i lekarzy szkoły Hipokratesa.
– Prawdziwa nauka w dziejach świata rozpoczęła się wtedy kiedy odkryto, że musi istnieć u podstaw Kosmosu prawda o jednym Bogu, dlatego że wielość bytów może być ostatecznie wyjaśniona przez jeden byt- mówił kolejny prelegent ks. prof. dr hab. Tadeusz Guz.
Ksiądz prof. dr hab. Tadeusz Guz z KUL zwrócił uwagę, że musimy być świadomi, iż duch czasów nigdy w tak systemowy sposób, jak obecnie, nie wyartykułował negacji Absolutu.
– Nawet epoka mitu charakteryzuje się ukierunkowaniem egzystencji człowieka na absolut. A my mamy przed sobą konfrontację ostatnich kilku wieków która w sposób radykalny tak systematyczny jak nigdy w dziejach dotychczas nie określono, próbuje ustawić ludzkość przeciwko, w opozycji do Absolutu- zaznaczył ks. prof. Guz.
Sztuka myślenia
Wszystko co język dotychczas odkrył jako: prawdę, dobro, sumienie, wolność, godność, to kim jest człowiek, czy Bóg, to wszystko zostało zasadniczo zdeformowane.
– Teza Hegla, że „pierwszym synem Boga jest diabeł”, dokonała najtragiczniejszej rewolucji w dziejach, która nie tylko, że zdetronizowała Boga, ale dokonała jego satanizacji- podkreślił ks. prof. Guz.
W tym kontekście podkreślił, że „jednym nauczycielem ludzkiego sumienia, wolności, godności a także i ładu zewnętrznego, jedynym nauczycielem, który nie upadł, nie załamał się pod olbrzymim pręgieżem antyboskości ostatnich wieków, jest urząd nauczycielski Kościoła rzymskokatolickiego”.
Wskazał, też że nasza Ojczyzna powinna poczynić ogromną inwestycję w życie intelektualne, bo ważna jest pamięć, ale także rozum.
– Jeżeli perspektywa prawdy w narodzie, czy w ludzkim umyśle jest ukazana jako zdeformowana, to wtedy każdy wymiar naszego bytowania indywidulanego, narodowego, społecznego, państwowego się deformuje- tłumaczył ks. prof. Tadeusz Guz. – Dlatego w kształtowaniu umysłów bardzo ważnym byłoby, aby polska edukacja postawiła na sztukę myślenia- podkreślił.
Wyraził nadzieję, że obecny Sejm, Senat, Prezydent dokonają uzdrowienia zdeformowanego zapisu ustawy o planowaniu rodziny, i wyeliminują każdy akt zbrodni na dziecku poczętym, a nienarodzonym.
Ksiądz Profesor zaznaczył, że obecnie w Polsce panuje doskonały klimat do tego aby „Rzeczpospolita Polska na tym etapie dziejów stałą się jak mówi Pani Premier Beata Szydło championem: sumienia, wolności, ładu państwowego”.
Sumienie w obronie życia
O tym, że potrzebna jest nowa ustawa, która będzie chroniła każde dziecko od poczęcia, mówił prof. Bogdan Chazan, który powołując się na sumienie odmówił wykonania aborcji w szpitalu św. Rodziny w Warszawie, gdzie był dyrektorem. Za swoją zdecydowaną postawę został zwolniony z pracy.
– Jeżeli dzieci nie będą zabijane, kobiety będą zdrowsze, personel medyczny odetchnie z ulgą pozbawiony nienależnych mu obowiązków sędziego i kata. Powstaną wtedy wreszcie przesłanki do powrotu moralnej, normalnej, integralnej medycyny i zachowania też integralnego lekarskiego sumienia- mówił prof. Bogdan Chazan.
Tłumaczył, że, mimo iż lekarze mogą powoływać się na klauzulę sumienia, to jednak w praktyce nie jest to stosowane.
– Tworzona jest atmosfera w której nawet nieśmiałe wspomnienie o sumieniu jest traktowane niemal jak wykroczenie kwalifikujące się do zwolnienia z pracy a wspomnienie o afiliacji religijnej jest aktem odwagi. Określanie siebie jako ateisty natomiast jest czymś normalnym, a nawet chwalebnym, ale taka „neutralność” jest też zajęciem pewnego ideologicznego stanowiska- podkreślił prof. Chazan.
Przypomniał, że poprzedni rząd zalecał wieszanie lekarzom sumienia na haku, lub pozostawianie sumienia w domu przed wyjściem do pracy. Rządzący zalecali też korzystanie raczej z encyklopedii niż z encyklik.
– Czy to się zmieniło? Zmieniło się oczywiście, nadzieje są duże, ale sygnały nie są mocne, że problemy etyczne w medycynie w nowej sytuacji będzie się rozwiązywać w innym duchu, w duchu poszanowania dla ludzkiego życia i poszanowania dla sumień lekarzy ale też rodziców- zaznaczył prof. Chazan.
Musimy działać
– Jeżeli nie stworzymy w nowej rzeczywistości politycznej kulturalnego ale zdecydowanego nacisku na władzę to są obawy, że jako obrońcy życia niewiele osiągniemy- ocenił też inż. dr Antoni Zięba prowadzący sesję.
Jako niepokojący przykład wskazał kwestię wciąż dostępnego w polskich aptekach, praktycznie bez żadnych ograniczeń, preparatu wczesnoporonnego ellaOne, wprowadzonego na polski rynek drogą kłamstwa.
– Wydawać by się mogło, że od kiedy nowa władza przejęła rządy ministerstwo zdrowia wycofa ten preparat ze sprzedaży. Tymczasem słychać zapowiedzi, że będzie dostępny na recepty. To, na receptę można zabijać ?-pyta dr inż. Zięba.
Prelegenci mówili o niedoskonałościach obowiązującej w Polsce klauzuli sumienia zwracając uwagę przede wszystkim, na to, że powinna być ona rozciągnięta także na inne zawody.
– Wykonywanie świadczeń nie zgodnych z sumieniem, nie dotyczy tak naprawdę tylko zawodów medycznych, a na pewno nie tylko lekarzy- podkreślił dr Krzysztof Szczucki.
– Walczmy o klauzulę sumienia, ale przede wszystkim walczmy o to, aby państwo nie stawiało nas przed takim dylematem- postulował. Jak tłumaczył porządnie skonstruowany porządek prawny nie powinien stawiać człowieka właśnie w takim dylemacie jakim jest wybór pomiędzy zachowaniem zgodnym z prawem naturalnym moralnym, a zachowaniem zgodnym z prawem stanowionym.
Analizując artykuły Konstytucji RP, w tym artykuł 30 zaznaczył, że otwiera on Konstytucję na prawo naturalne. To przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło praw i wolności człowieka. Przyrodzona to znaczy od jego początku, od połączenia komórki jajowej z plemnikiem.
Postulaty
Lekarz med. Dorota Łucja Jarczewska mówiąc o klauzuli sumienia na świecie, zaznaczyła, że jest ona w różnym wymiarze stosowana, ale wszędzie jest tematem szeroko dyskutowanym. Również ona podkreślała, aby nie redukować klauzuli sumienia tylko do aborcji, gdyż powinna być ona, rozciągnięta także na inne zawody.
– Jeżeli wszyscy się porozumiemy, cały personel medyczny, farmaceuci, będzie nas bardzo dużo, można naciskać na rządzących- konkludowała.
Na zakończenie sesji głos zabrał m.in. obecny na sali jako słuchacz prof. Rudolf Klimek autorytet światowej sławy.
W dyskusji kończącej konferencję postulowano m.in. aby stworzyć zespół prawników, którzy będą pomagać lekarzom, farmaceutom, pielęgniarkom, położonym w obronie sumienia.
Sesja odbyła się w sobotę ( 14 maja) w Centrum Dydaktyczno-Kongresowym Collegium Medicum UJ. Wzięli w niej udział także studenci medycyny, jak również młodzi lekarze.
Katarzyna wraz z mężem Aleksandrem z pięciomiesięcznym Krzysiem specjalnie na konferencję przyjechali z Miechowa. W domu została jeszcze Alicja i Dawid.
– Jestem lekarzem. Jestem w gronie tych osób, które nie wybrały specjalizacji ginekologii ze względu na mogący wystąpić konflikt sumienia. Planuję zorganizować wystawę pro life w naszym mieście, aby też zmieniało się nastawienie do życia naszego środowiska, bo niestety bywa różnie- zaznacza Katarzyna.
Jak zapowiada dr inż. Zięba materiały z konferencji będą rozpowszechniane.
Joanna Banasik
Fot.: Roman Bochenek