Page 142 - Ekologia prokreacji 2018

142 EK OL OGIA PR OKRE A C JI . V ADEME CUM

W artykule opublikowanym w „Sexually Transmitted Infections”,
oficjalnym czasopiśmie British Association for Sexual Health and
HIV, K. Edgardh przedstawia problematykę zdrowia seksualne-
go szwedzkich nastolatków. Edukacja seksualna w Szwecji została
wprowadzona w 1956 roku. Aborcja jest darmowa i wykonywana
na żądanie od 1975 roku (dla nieletnich wymagana jest zgoda rodzi-
ców). Poradnictwo antykoncepcyjne jest darmowe i łatwo dostępne
w klinikach dla młodzieży. Prezerwatywy i doustna antykoncepcja
są dostępne i tanie, a środki wczesnoporonne są sprzedawane bez
recepty. W latach 1980. miał miejsce wzrost liczby aborcji wśród
nastolatek. Od tego czasu zwiększono refundację doustnych środ-
ków antykoncepcyjnych i ułatwiono dostęp do środków wczesno-
poronnych. Mimo to w kolejnych latach wskaźniki aborcji wśród
nastolatek wzrosły z 17/1000 w 1995 roku do 22,5/1000 w roku
2001. Miał także miejsce wzrost zakażenia chlamydia trachomatis
z 16 711 przypadków w 1999 roku do 22 263 w roku 2001, z cze-
go 60% dotyczyło młodych osób w wieku 20–25 lat, zaś najszybszy
wzrost odnotowano wśród nastolatków.

Autor artykułu opisuje tzw. KAB gap (czyli lukę) między posiada-
nymi i deklarowanymi przez młodzież wiedzą i postawami (ang.
knowledge i attitudes), a ich niekiedy ryzykownymi zachowaniami
(ang. behavior). Ten fenomen zbadano na podstawie ankiet ze-
branych wśród 9 277 młodych ludzi w 74 z 99 klinik medycznych
dla młodzieży, działających w tamtym czasie w Szwecji. 93% pa-
cjentów stanowiły seksualnie aktywne dziewczęta, średnio w wie-
ku 17,5 roku. Wskaźnik ciąż wyniósł wówczas 9%, a występowanie
chorób wenerycznych – 17%. Przywołując wyniki badań przepro-
wadzonych przez E. Persson i G. Jarlbro w 1992 roku (E. Persson,
G. Jarlbro, Sexual behaviour among youth clinic visitors in Sweden:
knowledge and experiences in an HIV perspective, w: „Genitourin
Medicine”, Vol. 68, 1992, s. 26–31), a dotyczących związków mię-
dzy wiedzą przekazywaną w ramach programów edukacji seksual-
nej na temat tzw. bezpiecznego seksu a zachowaniami w tej dzie-
dzinie, K. Edgardh podkreśla, że posiadanie wiedzy i możliwość
korzystania ze środków antykoncepcyjnych niekoniecznie prowa-
dzą do eliminacji ryzykownych zachowań w tej dziedzinie. Młodzi
ludzie rzadko stosują prezerwatywy jako środek zabezpieczający
przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, naiwnie sądząc,