Mija 50 lat od ogłoszenia Encykliki „Humanae vitae”. Encyklika papieża Pawła VI o zasadach moralnych w dziedzinie przekazywania życia wydana została 25 lipca 1968 r. Jest jednym z najważniejszych dokumentów Kościoła XX w.

Encyklika została opublikowana w czasie kiedy przez świat przetaczała się rewolucja seksualna dokonując wielkich moralnych zniszczeń. Ludzie oczekiwali od Kościoła dostosowania norm moralnych do hedonistycznej mentalności pokolenia XX w.

W odpowiedzi na negację Boga powstała encyklika Pawła VI „Humanae vitae”. Myśl zawarta w papieskim dokumencie była inspirowana ideami zawartymi w memoriale krakowskim, który powstał z inspiracji kard. Karola Wojtyły. Papież Paweł VI podkreślał w niej, że w celu budowania trwałego porządku społecznego konieczne jest patrzenie na życie człowieka w świetle stwórczego zamysłu, uwzględniając tym samym nadprzyrodzony i wieczny porządek.

Dokument przeciwstawia się przerywaniu ciąży oraz opowiada się za regulowaniem poczęć wyłącznie w oparciu o naturalny rytm płodności.

„Jeśli więc istnieją słuszne powody dla wprowadzenia przerw między kolejnymi urodzeniami dzieci, wynikające bądź z warunków fizycznych czy psychicznych małżonków, bądź z okoliczności zewnętrznych, Kościół naucza, że wolno wówczas małżonkom uwzględniać naturalną cykliczność właściwą funkcjom rozrodczym i podejmować stosunki małżeńskie tylko w okresach niepłodności, regulując w ten sposób ilość poczęć, bez łamania zasad moralnych, które dopiero co wyłożyliśmy” (HV 16).

Wszystkie inne sposoby zapobiegania poczęciu są niemoralne: „…odrzucić należy bezpośrednie ubezpłodnienie czy to stałe, czy czasowe, zarówno mężczyzny, jak i kobiety. Odrzucić również należy wszelkie działanie, które – bądź to w przewidywaniu zbliżenia małżeńskiego, bądź podczas jego spełniania, czy w rozwoju jego naturalnych skutków – miałoby za cel uniemożliwienie poczęcia lub prowadziłoby do tego” (HV 14).

Papież VI w swym dziele pokazuje niebezpieczne następstwa stosowania antykoncepcji. Jest to łatwa droga do niewierności małżeńskiej i ogólny upadek obyczajów: „Należy również obawiać się i tego, że mężczyźni, przyzwyczaiwszy się do stosowania praktyk antykoncepcyjnych, zatracą szacunek dla kobiet i lekceważąc ich psychofizyczną równowagę, sprowadzą je do roli narzędzia, służącego zaspokajaniu swojej egoistycznej żądzy, a w konsekwencji przestaną je uważać za godne szacunku i miłości towarzyszki życia (HV 17).

Po niemalże pół wieku dokument pozostaje ciągle punktem odniesienia dla oceny moralnej niezmiernie bogatej dziedziny intymności małżeńskiej.

Po pięćdziesięciu latach Kościół nie zmienia swej postawy. Papież Benedykt XVI zaznaczył, że Humanae vitae nie jest łatwe, pozostaje jednak „zgodne z podstawową strukturą, przez którą życie było zawsze przekazywane od stworzenia świata, z poszanowaniem natury i zgodnie z jej wymogami”.

JB