Trybunał Konstytucyjny uznał za niekonstytucyjny uznano m.in. obowiązek wskazania innego lekarza czy szpitala przy odmowie wykonania świadczenia z powołaniem się na klauzulę.

Wniosek o zbadanie zgodności przepisów ustawy o zawodzie lekarza z Konstytucją złożyła Naczelna Rada Lekarska. Zdaniem wnioskodawców ograniczenie prawa lekarza do korzystania z klauzuli sumienia naruszało ustawę zasadniczą.

O klauzuli sumienia mowa jest w artykułach 30 i 39 ustawy o zawodzie lekarza. Czytamy w nich, że „lekarz może powstrzymać się od wykonania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem”, ma jednak „obowiązek wskazać realne możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza oraz uzasadnić i odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej”. Poza tym lekarz „ma obowiązek uprzedniego powiadomienia na piśmie przełożonego” i musi „udzielać pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia oraz w innych przypadkach niecierpiących zwłoki”.

Pierwszy zarzut Naczelnej Rady Lekarskiej, który spotkał się z przychylnością Trybunału Konstytucyjnego był przepis w którym jest mowa o „innych przypadkach niecierpiących zwłoki”, który w obecnej postaci nakazuje lekarzowi wykonać świadczenie niezgodne z jego sumieniem w sytuacji wcale niezagrażającej życiu.

Drugi zarzut jaki zakwestionowała NRL także spotkał się ze zrozumieniem TK. Chodziło o przepis, zgodnie z którym lekarz powołujący się na klauzulę powinien sam wskazać pacjentowi realne możliwości uzyskania świadczenia w innej placówce. Według NRL takie stawianie sprawy czyni iluzorycznym prawo do wolności sumienia, gdyż uznaje lekarza współwinnym czyjegoś grzechu.

Trzecia wątpliwość NRL to obowiązek uzasadnienia i odnotowania w dokumentacji odmowy świadczenia oraz powiadomienia o tym przełożonego. Ten akurat przepis sędziowie uznali za zgodny z Konstytucją.

W lutym ub. roku Zespół Ekspertów KEP ds. Bioetycznych wydał stanowisko, w którym przypomniał, że wolność sumienia jest zasadą konstytucyjną i na tej podstawie istnieje możliwość wstrzymania się przez lekarza od działań niezgodnych z jego sumieniem.

Wyrok Trybunału musi cieszyć pacjentów, gdyż jak zauważa Sławomir Łabsz ze Stowarzyszenia Pacjentów RP w Gdańsku, pacjenci oczekują, że lekarz w swojej pracy kierował się będzie sumieniem. – My oczekujemy leczenia zgodnego z nauką medyczną i z wiedzą lekarską, ale również z sumieniem lekarza. Lekarz nie może postępować zgodnie z przepisami administracyjnymi, nie czując odpowiedzialności –podkreśla na antenie Telewizji Trwam Sławomir Łabsz ze Stowarzyszenia Pacjentów RP w Gdańsku.

Zakwestionowane przez TK przepisy stracą swą moc z chwilą opublikowania wyroku w dzienniku urzędowym.

JB
Źródło: informacje TV Trwam, rp.pl