Page 47 - Ekologia prokreacji 2018

BÓL PŁODU 47

nia pięt były odmienne w fazach snu i jawy niemowlęcia.
Potwierdza to pogląd mówiący o wyraźniejszym odczu-
waniu bólu w stanie jawy”.
(P. A. Van Scheltema, S. Bakker, F. Vandenbussche, D. Oepkes, Fetal Pain,
w: „Fetal and Maternal Medicine Review”, Vol. 19, nr 04, 2008, s. 311–324)

W artykule poświęconym rozwojowi medycyny prenatalnej i zawie-
rającym zalecenia dla lekarzy przeprowadzających aborcję lub inne
procedury medyczne dokonywane bezpośrednio na płodzie w 24.
lub późniejszym tygodniu ciąży, jedno z zaleceń dotyczy potrzeby sto-
sowania analgezji u płodu lub podawania mu leków uspokajających.

(D. James, Fetal medicine, w: „British Medical Journal”, Vol. 316, 1998, s. 1580–1583)

Badacze z Królewskiej Szkoły Medycznej w Londynie (Imperial Col-
lege School of Medicine) w artykule przeglądowym dotyczącym
bólu płodu podjęli próbę podsumowania stanu badań na ten temat.
Przytaczają szereg badań i opinii dotyczących możliwości odczuwa-
nia bólu przez płód ludzki. Omawiają m.in. badania dowodzące, że
płód zaczyna wykonywać ruchy jako reakcję na dotyk już w ósmym
tygodniu, reaguje na dźwięk od 20. tygodnia, zaś poszczególne tony
rozróżnia od 28. tygodnia. Stwierdzają, że obecnie płód traktuje
się tak, jakby nic nie czuł i przy potencjalnie bolesnych interwen-
cjach medycznych nie podaje mu się znieczulenia. Przypominają, że
w podobny sposób traktowano noworodki aż do przełomu w prak-
tyce lekarskiej, który nastąpił wraz z opublikowaniem pracy A. Greena,
K.J. Ananda i innych na temat bólu i stresu odczuwanego przez płód.
Obecnie znieczulenie jest rutynowo podawane dzieciom przy opera-
cjach oraz przy mniejszych zabiegach medycznych. Choć większość
aborcji dokonywana jest przed 13. tygodniem ciąży, to jednak 10%
tych zabiegów ma miejsce między 13. a 19. tygodniem, zaś mniej niż
1% między 20. a 24. tygodniem ciąży. „Jeśli późne aborcje obejmują
procedury inwazyjne, takie jak chirurgiczne rozczłonkowanie, mogą
powodować ból u płodu, (...). Zaniechanie dostarczenia odpowied-
niej analgezji wcześniakom jest współcześnie uważane za działanie