Page 48 - Ekologia prokreacji 2018

48 EK OL OGIA PR OKRE A C JI . V ADEME CUM

niezgodne ze standardami. Badacze nawiązują do opinii sformuło-
wanej już w XVIII wieku przez filozofa Jeremy’ego Benthama, który
odnosząc się do kondycji zwierząt stwierdził, że nie powinno stawiać
się pytania, czy potrafią one myśleć lub mówić, ale czy są zdolne
do odczuwania cierpienia. Postawienie tego pytania spowodowało
trwałą zmianę w podejściu do zwierząt oraz w ich traktowaniu, cze-
go przejawem jest w Wielkiej Brytanii prawny wymóg ich ochrony
(dotyczący nawet ryb i żab) przed możliwym cierpieniem w czasie
inwazyjnych procedur medycznych poprzez zastosowanie znieczule-
nia. Dlaczego więc wymóg ten nie dotyczy ludzi?”

(V. Glover, N. M. Fisk, Fetal pain: implications for research and practice, w: „British
Journal of Obstetrics and Gynaecology”, Vol. 106, 1999, s. 881–886)
nych zachowań w dalszym życiu”. <<
„Doznawanie bólu przez płody
i noworodki może spowodować
zmianę odczuwalnego progu bólu
oraz związanych z nim anormal-

W artykule przeglądowym opublikowanym w 2012 roku w czasopi-
śmie „Seminars in Fetal & Neonatal Medicine”, naukowcy z Chor-
wacji, odnosząc się do dyskusji na temat zdolności płodu do odczu-
wania bólu, napisali: „Doznania dotykowe, takie jak dotyk czy ból,
pojawiają się w życiu wewnątrzmacicznym jako jedne z pierwszych.
Na obserwacje pierwszych reakcji na dotyk in utero pozwalają nam
ciąże bliźniacze. Okolica wokół ust, ręce i kończyny dolne stają się
wrażliwe na dotyk odpowiednio w połowie 7., 10. i w 14. tygodniu
ciąży. Drogi wzgórzowo-korowe, istotne w odbieraniu bodźców,
docierają do części kory odpowiedzialnej za zmysł dotyku około
23. tygodnia. Dojrzewanie rzeczonej części pierwotnej kory trwa
w okresie poporodowym. Pierwsze receptory bólu pojawiają się
w 7. tygodniu ciąży, a do 20. tygodnia są już obecne w całym cie-
le. Odczuwanie bólu wymaga rozwiniętego systemu nerwowego,
a po 26. tygodniu płód posiada już odpowiednie do tego połączenia
nerwowe. Potencjały wywołane poprzez zmysł dotyku (SEP) można
zarejestrować w korze w 29. tygodniu ciąży, co wskazuje na rozpo-
częcie funkcjonowania właśnie w tym okresie drogi prowadzącej